Bir süre önce Sci-Fi channel'ın Dune (2000) ve Children of Dune (2003) adlı mini dizilerini izledim. Dune hakkındaki bilgim oyunlarla ve 80lerde David Lynch'in çektiği Dune filmiyle sınırlıydı (aslında o Dune dizisini 2000de izlemiştim ben ama biraz görüntüden ibaretti kafamda). Kitaplarını okumaya ise vaktinde üşenmiştim.
Frank Herbert'ın dehasına saygı duymakla beraber David Lynch'in hikayenin içine nasıl sıçtığını fark ettim dizileri bir daha izleyince. İlk kitabın içeriği hakkındaki bilgim epeydir vardı dediğim gibi ama asıl olay 2. kitapla başlıyormuş (Children of Dune adlı dizi 2. ve 3. kitabı anlatıyor). İlk kitapta yaratılan süper insan (yani teknik olarak zaten öyle de... Kwizatz Haderach olması durumu) Muad'dib izlenimi diğer kitaplarla birlikte ortadan kalkıyor ve Paul'ün de sonuç olarak bir insan olduğu izlenimi veriliyor.
Bir diğer dikkatimi çeken olay ise Paul ve çocuklarının başından geçen olayların, Star Wars'da Anakin ve çocuklarının başından geçenlere çok benzemesi. İtirazım olduğundan değil ama, ne bileyim.
Children of Dune'da özellikle hoşuma giden kısım Muad'dib'in öğretilerinin bilinen evren içinde sebep olduğu Jihad ve milyarlarca insanın bu geleceği görebilen adam yüzünden ölmesi. Oğlu Leto'nun da belirtmiş olduğu gibi, iyi bir lider olmak için geleceği görmekten çok cesur olmak gerekiyor. Fakat Leto'nun God Emperor of Dune'da yaptığı fedakarlık ve kendi yok oluşunu planlaması gerçekten saygı duyulması gereken bir harekettir. Leto > Muad'dib'dir yani.
Muad'dib'in her hedefinin gerçekleşmesini sağlayan Fremen'in ise devrimin ana hedefi olan Arrakis'in değişimi projesinde sonradan yan çizmelerini ise anlayabilmiş değilim. Çölün yok olup sulak topraklara kavuşmak Liet Kynes'in asıl planıydı ve Muad'dib'den önce bile Fremenler arasından benimsenmişti. Belki de tepkinin temelinde yönetim el değiştirdikten sonra her işin altından Atreides parmağının çıkmasıydı bilemiyorum.
Neyse asıl amacım Dune üzerine kendi içimde tartışmak değildi. Aslında Dune hakkında yazı yazmayı da planlamıyordum ama yazıya başlarken soundtrack girince böyle bi gaza gelmiş bulundum.
Hazır bahsetmişken unutmadan söyleyeyim. Dizide dikkati çeken bir diğer olay ise (Children of Dune'da en azından) müzikler. Bryan Tyler efendi öyle bir soundtrack yapmış ki, tüm albümü loopa almış durumdayım haftalardır. Bi Summon the Worms olsun, bi The Revolution olsun, bi Inama Nushif olsun muhteşem parçalardır.
Fazla uzatmadan bitireyim. Dune'un ve karakterlerinin yapısını tartışmak hoş olurdu ama böyle insan kendi kendine konuşmuş gibi oluyor. Uygun ortam bulduğumda affetmeyeceğim :P
Geçen yazımda daha serbest yazacağım demiştim ve öyle de yaptım sanırım. Emin değilim yani. Üstünde çalıştığım setting hakkında birşeyler karalarım (tabi elektronik bir ortamda karalama terimi ne kadar uygundur o da ayrı bir konu) diyordum ama saptım başka yerlere. Bir daha ki yazıya artık.
30 Temmuz 2007
Summon The Worms
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
2 yorum:
Burası çok monolog kalmış, biraz diyalog katayım.
Dune kanımca bugüne kadar yazılmış en yetkin bilim-kurgu eseridir bir kerre(liste yapmak geldi içimden). Bilim-kurgu için biraz zorlayıp eğretilersek Yüzüklerin Efendisi vari bir yapıttır. Ama ben olayın hep ikinci kitapla bittiğini düşünürüm. İlk kitabın yeri ise bambaşkadır. Ayrıca evet, dizilerini sever, Lynch'in filminden ise hiç hoşlanmam. David Lynch çok nadir bulunur bir yönetmen, ama bu onun Dune'un içine etmesine engel olmamış.
David Lynch'e filmde weirding way yerine neden weirding devicelar (yani o sonik zımbırtılar) kullanıp konseptin içine ettiğini sormuşlar bir röportajda. Kendisi de Muad'dib'in Bruce Lee benzeri hareketler yapan bir karakter olmasını ve sandwormlere binen ninjalardan oluşan bir fremen ordusuyla imparatorun sarayını basmasının filmin içine daha çok sıçacağını düşündüğünü söylemiş.
Bu söz üzerine çok düşündüm sonradan. "hayır neden öyle olsun, dizilerde böyle birşey yoktu" dedim, "koskoca David Lynch olmuşsun bunu mu kotaramayacaksın" dedim ama bilmiyorum biraz da hak vermedim değil. Yine de weirding way atlanıp değiştirilecek birşey değildi.
LotR filmleri için Peter Jackson'ın yorumu diyerek bazı şeyleri geçiştirsek de, bu yapılan büyük bir hataydı ve bu değişikliği yapmayıp biraz uğraşla weirding wayi filme entegre etseydi dune filmi bu kadar başarısız kabul edilmeyecekti bence.
Bunlara rağmen filmin ardından günümüze kadar çıkan tüm dune oyunlarının referans olarak filmi alması hep çok garibime gitmiştir.
Yorum Gönder